Metastazlarla yayılmış meme kanseri –
hastalara ve yakınlarına tavsiyeler
Yayılmış meme kanseri memedeki primer tümörde bulunan kanser hücrelerinin
vücudun diğer bölümlerine yayılması ve kanser hücrelerinin yayıldıkları
organlarda yeni tümörler, yani metastazlar oluşturması anlamına gelir. Yeni
tümörler en sıklıkla kemik, karaciğer veya akciğerde meydana gelir.
Yayılmış meme kanserine bazen metastatik meme kanseri veya kronik kanser
adı da verilir.
Kanserin yerel veya bölgesel yeniden nüksetmesi
Meme kanserinin aynı memede tekrarlaması halinde buna yerel nüksetme adı
verilir. Şayet kanser memeyle bağlantılı lenf bezlerine yayılmışsa buna ise
bölgesel nüksetme adı verilir. Bu takdirde hastanın yeni bir tedaviden
geçirilmesi gerekir. Ancak bu yayılmış meme kanseriyle aynı değildir.
Yayılmış meme kanseri
Yayılmış meme kanserinin birçok farklı usullerle tedavi edilebilmesi
mümkündür. Amaç metastazları azaltmak, tümör gelişimini frenlemek ve yaşam
süresini uzatmaktır. Sancıları, mide bulantısını ve diğer hastalık semptomlarını
hafifletici tedavi usulleri de vardır. Meme kanserleri yayılmış olmasına rağmen
bundan sonra kaliteli bir yaşam sürerek 20 yıldan daha fazla yaşamış olan
kadınlar vardır.
Psikolojik tepkiler
Yayılmış meme kanseri hastada sıklıkla kaygı, stres ve iç sıkıntısı (anksiyete)
yaratır. Ciddi bir hastalık halinde bu şekilde tepkiler gösterilmesi tamamen
doğaldır. Kaygının kendisini birçok şekillerde göstermesi mümkündür. Bu
takdirde hassas davranmaya ve kolay irite olmaya başlayabilir veya uyumakta
TURKİSKA /TÜRKÇE
2 (5)
zorlanabilirsiniz. Belki de ilerde ne olacağını düşünmeye başlar ve kolayca
çocukla, partnerle ve aileyle veya dostlarla ilgili kara düşüncelere saplanır
kalırsınız. Yardım istemekte tereddüt etmeyiniz. İnsan düşünce ve duyguları
hakkında konuşabiliyorsa iş daha kolaylaşır.
Bazı hastaneler ve hatta bazı yerel hasta dernekler, yayılmış meme kanseri olan
kadınlar için grup görüşmeleri düzenlemektedir. Hastanenizde görev yapan
sosyal hizmet uzmanı (kurator) bu konuda daha fazla bilgilere sahiptir. Kendisi
size destek olacaktır. Bir psikologla bir araya gelmek yaşam durumunuzun
üstesinden gelmenizi sağlayacak teçhizat edinmenizi sağlayabilir.
İsveç Meme Kanseri Dernekleri Merkezi Örgütü (Bröstcancerföreningarnas
Riksorganisation) BRO’nun yerel derneklerinde size yardımcı olabilecek ve
değerli tavsiyelerde bulunabilecek eğitim görmüş irtibat görevlileri
(kontaktpersoner) vardır. Kendinizi nasıl hissettiğinizi aileniz ve dostlarınızın
dışında diğer başka kişilerle konuşacak olursanız bu sizi rahatlatabilir. Yalnız
yaşıyorsanız konuşabileceğiniz bir kişi olması size güven verebilir. İsveççe
dışında diğer başka dilleri konuşan irtibat görevlileri de vardır.
Birçokları depresyon geçirir. Şayet kendinizi günün büyük bir bölümünde
üzgün hissediyor, genel olarak umutsuzluk duyuyorsanız ve günlük yaşama
ilgisiz kalıyorsanız bunlar depresyon belirtileridir. Depresyon geçirenlerin
bazıları tüm enerjilerini yitirir. Depresyona beyindeki bir kimyasal dengesizlik
neden olur. Bu nedenle ’’kendini toparlamaya’’ çalışmanın bir faydası olmaz. Bu
takdirde size yardım edilmesine ihtiyacınız vardır. Bu nedenle kendinizi nasıl
hissettiğinizi başkalarıyla konuşmanız önem taşır. Doktorunuz size beyindeki
kimyasal dengenin düzelmesine yardımcı olacak antidepresan ilaç yazabilir.
Depresyon tedavisinde Kognitif Davranışçı Terapi de etkilidir. Bu tedavi
sırasında daha dengeli bir yaşama kavuşabilmeniz amacıyla size duygularınızı ve
davranışlarınızı araştırmanız için yardımcı olunur.
Bröstcancerföreningarnas Riksorganisation 2012-08-20
TURKİSKA /TÜRKÇE
3 (5)
Tercüman
İsveççeyi konuşmakta veya anlamakta zorlukları olanların tıbbi tedavi
kurumlarıyla temaslarında ücretsiz olarak tercüman kullanma hakları vardır.
Tercümanlar sağlık ve tıbbi tedavi kurumları çalışanları gibi sır saklama
yükümlülüğü altındadır.
Kontak kurulacak sorumlu hemşire
Tıbbi tedavi kurumunda size adı belirtilen kontak kuracağınız bir hemşire
verilmesi hakkınız vardır. Bu hemşire sağlık kurumuyla temaslarınızda asıl
irtibat görevlisi olacaktır. Kontak kurulacak sorumlu hemşire size yapılan tedavi
ile ilgili kararlara katılmanızı ve etkili olmanızı sağlayacak, tedavi ile ilgili atılacak
yeni adımlar hakkında sizi bilgilendirecek, örneğin sevk belgeleri, tahlil
sonuçları ve doktor ziyaretleri ile ilgili randevuları takip edecektir. Sorumlu
hemşire size yazılı bir tedavi planı verilmesini de sağlayacaktır. Hemşire
mümkün olduğu kadar iyi bir yaşam sürebilmeniz için rehabilitasyona veya
psikososyal desteğe ihtiyacınız varsa bu konularda size yardımcı olacaktır.
Bunlar konuşma terapisi, fizyoterapi, stres terapisi, yoga, yardımcı araç veya
ulaşım hizmeti ile ilgili pratik yardımlar olabilir.
Yazılı tedavi planı
Hakkınızda planlanan tedaviyi belirten bireysel bir yazılı tedavi planı
hazırlanarak size verilmesi hakkınız vardır.
Tümöre etki eden ilaçlar
Yayılmış meme kanseri olan birçok kadın çok sayıda farklı tedavilere tabi
tutuldukları sırada yıllarca iyi bir yaşam sürerler. Hastalığın ilerlemesini
frenlemek için kullanılan farklı ilaçlar vardır. İlaçların çeşitli kombinasyonlar
halinde tatbik edilmesi de mümkündür.
•
Sitostatik ilaçlar – Bu ilaçlara ekseriyetle sitotoksik ilaçlar adı da verilir.
Hem infüzyon şeklinde verilen (serum) ve hem de tablet şeklinde alınan
çok farklı türde sitostatik ilaç vardır. Bazen maksimum etki elde etmek
amacıyla çok sayıda sitostatik ilaç kombine edilerek verilir. Bu tedaviye
bazen da kemoterapi adı verilmektedir.
Bröstcancerföreningarnas Riksorganisation 2012-08-20
TURKİSKA /TÜRKÇE
4 (5)
•
Hormon tedavisi – Kadınlık hormonuna hassas tümörü olan kadınlara
(Yaklaşık olarak on kadından sekizinin tümörü hormon hassasiyetine
sahiptir.) tablet veya iğneyle hormon tedavisi uygulanır. Buna bazen
endokrin tedavi adı da verilir.
•
mTOR proteinini bloke eden ilaç – Kadınlık hormonuna hassas tümörlü
yayılmış meme kanseri tedavisine en son kazandırılan bir ilaçtır. Hormon
tedavisiyle kombine edilerek tablet şeklinde tatbik edilir. Bu ilaç kanser
hücrelerinin büyümesinde önemi olan bir proteini (mTOR) bloke eder. •
Antikorlar – Daha yeni kuşak kanser ilaçları arasında yer alır. İnfüzyon
şeklinde (serum) veya bazı hastalara iğne yapılarak tatbik edilir.
Çoğunlukla belirli bir tür meme kanseri, HER2 pozitif meme kanseri
tedavisinde ve normal olarak sitostatikle kombine edilerek kullanılır.
Yeni tedavi usullerini deneyiniz - diğer hastanelerdeki klinik
araştırmalara sevk
Birçok kanser hastası için yeni tedavi usullerinin denendiği klinik araştırmalara
katılma imkânı yeni bir umut oluşturur. Bunlar daha etkili olup olmadığını
değerlendirmek amacıyla kullanılan tamamen yeni ilaçlar veya çeşitli ilaç
kombinasyonları ile ilgili olabilir. Klinik araştırmalara katılan hastalar
kendilerinden alınan ek örnekler, ek hastane ziyaretleri ve diğer önlemlerle her
zaman daha dikkatli ve yakından izlenir.
İsveç’te yayılmış meme kanseri tedavisi ile ilgili hangi klinik araştırmalar olduğu
hakkında bilgi edinmek zor olabilir. Ama bu konuda doktorunuza soru
yöneltiniz. Belirli bir klinik araştırmaya katılmak için gerekli olan kriterleri
yerine getirmekteyseniz klinik araştırmayı gerçekleştiren hastaneye gitmek
istediğinizi söyleyiniz. Bu takdirde doktorunuz sizi bu hastaneye sevk eder.
Diğer tedaviler
Tümörlere yönelik tıbbi müdahale dışında yayılmış meme kanseri olan kadınlara
diğer başka türde tedaviler uygulanması imkânı da vardır.
•
Bifosfonatlar – Kemik metastazlarında kemikleri güçlendirmek ve ağrıyı
dindirmek için kullanılır. Bröstcancerföreningarnas Riksorganisation 2012-08-20
TURKİSKA /TÜRKÇE
5 (5)
•
Mide bulantısı ve kusmalar daha önceleri sitostatik ilaçlarla tedavide
olağandı. Mide bulantısına karşı iyi ilaçlar vardır. Kontak kurulacak
sorumlu hemşireye veya doktora kendinizi nasıl hissettiğinizi anlatınız.
•
Morfin kanserde ağrı tedavisinin temelini oluşturur. Morfin hastaların
birçoğu için çok etkili olur.
•
Morfin tedavisi gören hemen herkes kabızlık yaşar. Bu nedenle morfin
her zaman müshil ilacıyla kombine edilir.
•
Radyoterapi özellikle erken teşhis edilen meme kanserinin nüksetmesini
engellemek için yapılır. Fakat ağrıyı hemen geçirmesi için kendilerinde
kemik metastazları olan yayılmış meme kanserli hastalara da uygulanır.
•
Ameliyat her zaman erken teşhis edilen meme kanseri tedavisi
kapsamına giren bir önlemdir. Ancak tümürlerin metastazlarla kemiklere
yayılmış olması halinde de ameliyata başvurulabilir. Bu takdirde amaç
kemikleri stabilize etmek ve kırık riskini azaltmaktır.
Yeni bir tıbbi değerlendirme – ’’second opinion’’
Size uygulanan tedavinin en iyisi olduğu konusunda tereddüde düşecek
olursanız veya size uygulanan tedaviden memnun değilseniz diğer başka bir
doktorun yeni bir tıbbi değerlendirme yapmasını isteyebilirsiniz. Buna ’’second
opinion’’ adı verilir. Bu yasayla hüküm altına alınmış bir haktır. Tıbbi görüşün
yaşam kaliteniz açısından büyük bir önemi olabilir. Hakkında yeni bir tıbbi
değerlendirme yapılmasını arzu eden doktoruyla veya kontak kurulacak
sorumlu hemşireyle görüşebilir. Bunu yapmayı zor bulanların hastanenin sosyal
hizmet uzmanına da başvurmaları mümkündür. ’’Second opinion’’ un diğer
başka bir İl Meclisi (Landsting) sınırları içinde görev yapan bir doktor
tarafından yapılması için uzman doktor bakımı sevk belgesi düzenlenmiş olması
gereklidir. Aksi takdirde masrafların hastanın kendisi tarafından karşılanması
gerekir.
Bröstcancerföreningarnas Riksorganisation – www.bro.se
Bröstcancerföreningarnas Riksorganisation 2012-08-20
TURKİSKA /TÜRKÇE
